Ocalić od zapomnienia – fotoalbum

„Bo dom żyje, dopóki żyje w nim człowiek”
/Dorota Braunstch: „Domy bezdomne”/

Szkoda, że nie ma zdjęć. Przydałyby się jakieś zdjęcia. Takie, wyrażające pewien niedosyt, zdania słyszałam wielokrotnie po opublikowaniu książki Ocalić od zapomnienia. I z tego niedosytu narodził się kolejny pomysł: opracowanie elektronicznego fotoalbumu będącego uzupełnieniem do zawartych w książce opisów domów i obejść. Nie było to łatwe zadanie. Trudność przedsięwzięcia polegała przede wszystkim na tym, że niełatwo było dotrzeć do fotografii przedstawiających dawne domy; niewiele z nich się zachowało albo nie było ich wcale. Te, które przetrwały, były często słabej jakości. Nie chodzi jednak ani o doskonałość, ani o „urodę” zdjęć czy prezentowanych na nich budynków. Chodzi raczej o zachowanie w pamięci tego, co już nie powróci. Zebrane w albumie fotografie mają w sobie wiele uroku, przenoszą nas w atmosferę minionych czasów, przywołują to, co często już odeszło w historyczną niepamięć. Są też dowodem na jakże szybko postępujące zmiany nie tylko w zakresie obyczajów, ale i zasobów kultury materialnej. Niektóre z prezentowanych domów już nie istnieją ‒ nawet na fotografii ‒ niektóre zostały przebudowane; inne jeszcze stoją, ale nie ma w nich duszy, bo już nikt w nich nie mieszka.

Zdjęcia podzieliłam na zestawy zgodne z dawną numeracją domów zastosowaną w książce. Każde z nich jest opatrzone podpisem zawierającym krótki opis uwiecznionego obiektu, przybliżony czas wykonania fotografii oraz jej pochodzenie. Ze względu na sentymentalną lub historyczną wartość dołączyłam do albumu także te zdjęcia, których nie dało się przyporządkować do konkretnego numeru domu. Noszą one wspólną nazwę „Ciekawostki”.

Dziękuję wszystkim osobom, które zaangażowały się w przeszukanie domowych archiwów i udostępniły mi posiadane fotografie czy to osobiście, czy też mailowo lub za pomocą telefonu komórkowego. Bez Państwa pomocy album z pewnością by nie powstał! Dziękuję Paulinie Wawrzyczek i Dawidowi Marutowi za opracowanie formy graficznej albumu, panu sołtysowi Bogusławowi Wawrzyczkowi za udostępnienie „łamów” internetowej strony sołectwa, prezesce Stowarzyszenia Miłośników Zbytkowa Annie Szczypce-Rusz za wsparcie, nie tylko merytoryczne, oraz mężowi za cierpliwość i wyrozumiałość.

Grażyna Gądek

Uwaga: Album wersji pdf do pobrania dostępny jest na tej stronie.

Aby powiększyć któreś zdjęcie wystarczy w nie kliknąć.

Dom nr 1. Dawny dwór i folwark (zachowały się do dziś).

Dom nr 2. Budynek mieszkalny (już nie istnieje) i sala dawnej gospody u Gałuszki (dziś przebudowana).

Dom nr 3 (już nie istnieje).

Dom nr 4 (już nie istnieje).

Dom nr 5 (zachował się do dziś).

Dom nr 6 (dziś przebudowany).

Dom nr 7 (dziś przebudowany).

Dom nr 8 (dziś przebudowany).

Dom nr 9 (już nie istnieje).

Dom nr 10 (już nie istnieje).

Dom nr 11 (już nie istnieje).

Dom nr 12 (zachował się do dziś).

Dom nr 13 (zachował się do dziś).

Dom nr 14 (dziś przebudowany).

Dom nr 15 (zachował się do dziś).

Dom nr 16 (już nie istnieje).

Dom nr 17 (zachował się do dziś).

Dom nr 18 (dziś przebudowany).

Dom nr 19 (dziś przebudowany).

Dom nr 20 (dziś przebudowany).

Dom nr 21 (dziś przebudowany).

Dom nr 22 (zachował się do dziś).

Dom nr 23 (dziś częściowo przebudowany).

Dom nr 24 (już nie istnieje).

Dom nr 25 (dziś przebudowany).

Dom nr 26 (już nie istnieje).

Dom nr 27 (już nie istnieje).

Dom nr 28 (dziś przebudowany).

Dom nr 29 (zachował się do dziś).

Dom nr 30 (już nie istnieje).

Dom nr 31 (już nie istnieje).

Dom nr 32 (dziś częściowo przebudowany).

Dom nr 33 (dziś częściowo przebudowany).

Dom nr 34 (zachował się do dziś).

Dom nr 35 (dziś częściowo przebudowany).

Dom nr 36 (dziś częściowo przebudowany).

Dom nr 37 (dziś częściowo przebudowany).

Dom nr 38 (dziś przebudowany).

Dom nr 39 (dziś przebudowany).

Dom nr 40 (zachował się do dziś).

Dom nr 41 (dziś przebudowany).

Dom nr 42 (już nie istnieje).

Dom nr 43 (już nie istnieje).

Dom nr 44 (dziś częściowo przebudowany).

Dom nr 45 (już nie istnieje).

Dom nr 46 (zachował się do dziś).

Dom nr 47 (dziś częściowo przebudowany).

Dom nr 48 (dziś przebudowany).

Dom nr 49 (dziś przebudowany).

Dom nr 50 (już nie istnieje).

Dom nr 51 (dziś częściowo przebudowany).

Dom nr 52 (już nie istnieje).

Dom nr 53 (zachował się do dziś).

Dom nr 54 (zachował się do dziś).

Dom nr 55 (dziś przebudowany).

Dom nr 56 (już nie istnieje).

Dom nr 57 (dziś częściowo przebudowany).

Dom nr 58 (już nie istnieje).

Dom nr 59 (dziś przebudowany).

Dom nr 60 (już nie istnieje).

Dom nr 61 (dziś przebudowany).

Dom nr 62 (dziś częściowo przebudowany).

Dom nr 63 (już nie istnieje).

Dom nr 64 (dziś przebudowany).

Dom nr 65 (dziś częściowo przebudowany).

Dom nr 66 (dziś częściowo przebudowany).

Dom nr 67 (już nie istnieje).

Dom nr 68 (dziś przebudowany).

Dom nr 69 (już nie istnieje).

Dom nr 70 (dziś przebudowany).

Dom nr 71 (zachował się do dziś).

Dom nr 72 (już nie istnieje).

Dom nr 73 (już nie istnieje).

Dom nr 74 (dziś częściowo przebudowany).

Dom nr 75 (już nie istnieje).

Dom nr 76 (zachował się do dziś).

Dom nr 77 (dziś przebudowany).

Dom nr 78 (dziś częściowo przebudowany).

Dom nr 79 (dziś częściowo przebudowany).

Dom nr 80 (już nie istnieje).

Dom nr 81 (już nie istnieje).

Dom nr 82. (już nie istnieje).

Dom nr 83 (dziś częściowo przebudowany).

Dom nr 84 (dziś częściowo przebudowany).

Dom nr 85 (dziś częściowo przebudowany).

Dom nr 86 (już nie istnieje).

Dom nr 87 (już nie istnieje).

Dom nr 186 w Strumieniu (dziś przebudowany).

Dom nr 8 w Dębinie (zachował się do dziś).

Dom nr 9 w Dębinie i dawny budynek gospody u Maloska (już nie istnieją).

Dom nr 10 w Dębinie (dziś częściowo przebudowany).

Dom nr 11 w Dębinie, tzw. Anbildówka

Dom nr 12 w Dębinie (już nie istnieje).

Dom nr 13 w Dębinie (zachował się do dziś).

Dom nr 14 w Dębinie (już nie istnieje).

Ciekawostki